Kadınların en sık sorduğu sorulardan biri hangi dönemde gebe kalınabildiği ve gebe kalma şanslarının ne olduğudur. Kadınlarda adet kanamasının 1. günü siklusun 1. günü kabul edilirse gebe kalma şansının en yüksek olduğu dönem 10-19. günler arasıdır. Bu dönemde östrogen hormonuda yükselir, kadında vaginal salgı artar. Yapılan çalışmalarda bu dönemde kadında cinsel isteğin de arttığı gözlenmiştir. Doğal olarak bu durm kadında üremeye yönelik bir fizyolojik değişim olarak algılanır. Yumurtlama dönemini daha iyi takip edebilmek için ağızdan ya da koltuk altı hergün dereceyle ısı ölçülmesi de yapılabilir. Isının yarım derece yükseldiği dönem yumurtlamanın olduğu dönemdir ve bu dönemde ilişkiye girilmesi gebelik şansını artıracaktır. İlişki sonrası öazellikle yıkanılmamalı ve bir süre yaklşık 20 dakika kadar yatılmalıdır. Eğer ısı ölçümü yapılarak takip edilemiyorsa ideal yaklaşım adetin olduğu günü 1. gün sayarak 11-19. günler arasında gün aşırı ilşkiye girilmesidir. Hergün ilişkiye girilmesi erkekte sperm sayısını anlamlı olarak düşüreceğinden gün aşırı ilşkiye girilmesi sperm sayısı açısından daha uygun bulunmaktadır.
Kadının aşırı sigara içmesi, stres ve sosyal sorunlar sağlıklı çiftlerde üremeye engel olan faktörlerdir. Özellikle sigara içimi üzerinde yapılan çalışmalarda sigarada bulunan yaklaşık 1000’e yakın kimyasal maddenin yumurta kalitesini bozduğu ve gebelik şansını anlamlı olarak düşürdüğü gözlenmiştir. Erkektede beznzer şekilde aşırı sigara içilmesi sperm değerleri üzerinde olumsuz etki göstermektedir. Alkol kullanımı ise yine aşırı olması durumunda erkekte sertleşme sorunlarına yol açabilmekte bu da gebeliği engelleyebilmektedir.
Genelde düzenli adet gören kadınların düzenli yumurtladıkları kabul edilmektedir. Ancak bir kadının düzensiz adet görmesi, kilo alması ve kıllanma şikayetinin olması yumurtlama bozukluğunu gösteren bir bulgu olabilir. İlk adet görüldüğü yıllar olan 12-13 yaşlarından sonraki 1-2 yıl adetler düzensiz olabilir ancak daha sonra düzene girmelidir. Düzenli adet iki adet kanaması arasındaki sürenin 20-40 gün olmasıdır. Eğer adet düzeniniz daha farklı ise, zaman zaman 1-2 ay adet görmüyorsanız hemen bir doktora başvurmanızı öneririz. Eğer düzensiz adet görmeye uzun süre devam ederseniz kilo almanız, yüzünüzde yağlanma ve kıllanma bunu takip edebilir. Genetik olarak ailenizde bu durumda olanlar varsa sizde de bu problemlerin ortaya çıkma riski daha yüksektir.
Bu nedenle 14 yaşından itibaren adet düzensizliği olanların mutlaka hekime başvurarak zaman yitirmeden tedavi olanaklarını aramalarını öneririz.
CİNSEL İSTEK VE GEBELİK
Gebelikte değişen hormon düzeyleri genellikle kadında cinsel istekte azalmaya neden olur. Ayrıca kadının kilo alması, vücudunun şeklini değiştirmesi ve karnında bir bebek taşıdığını bilmenin getirdiği psikolojik değişiklikler kadının cinsel ilişkiden uzaklaştırmaktadır. Bu dönemi bazı kadınlar daha rahat kabul ederek cinsel hayatlarına normal devam edebilirler. Ancak bzı durumlarda da erkek psikoljik olarak etkilenmekte ve karnında bebek taşıyan eşiyle ilşkiye girmekte sorun yaşamaktadır. Eşlerin gebelik öncesinde bu konuda eğitilmeleri psikolojik olarak rahatlamalarına ve gebelikte de cinsel hayatın sorunsuz sürmesine yardımcı olabilecektir.
DOĞUM SONRASI CİNSEL HAYAT
Doğum sonrasında yaklaşık 6 hafta bıyunca loşi adı verilen bir akıntı olmaktadır. Bu akıntının nedeni rahim içinde doğum sonrası biriken dokuların dışarıya atılmasıdır. Bu dönemde özellikle kadınlar kendilerini kötü hissetmekte ve cinsel ilişkiden kaçınmaktadırlar. Akıntının bittiği dönemden itibaren cinsel ilşkiye başlamakta hiçbir sorun yoktur.
Doğum sonrasındaki emzierme döneminde loğusa kadında genellikle yumurtlama durmakta ve adetler oluşmamaktadır. Ancak nadiren de olsa bu dönemd de yumurtlama olabileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle bazı bayanlar bu dönemde korunmadan cinsel ilşkiye girmekte ve gebe kalmayacaklarını düşünmektedir. Bu dönemde gebe kalma olasılığı düşük olsa da mevcuttur, korunulması önerilmektedir. Emzirme döneminde korunma için birkaç seçenek mevcuttur. İlki ülkmizde maalesef olmayan çok düşük doz progesteron hormonu içeren haplardır. Normal doğum kontrol hapları bu dönemde pek kullanılmaz nedeni ise hapların içindeki hormonun süt üretimini baskılaması ya da süte geçerek çocukta yan etkiye neden olmasıdır. Diğer bir yöntem ise rahim içi araç (RİA) kullanılmasıdır. RİA uygulaması doğumdan sonra yaklaşık 3. ayda yapılabilir. İlke olarak rahimin normal haline dönmesi ve akıntının durmasından sonra RİA uygulanabilir. RİA uygulamak için adet görülmesinin beklenmesine gerek yoktur.
DOĞUM SONRASI DEPRESYON
Bazı doğum yapmış kadınlarda doğum sonrası ortaya çıkan sıkıntı, çocuğu istememe hali ve her şeyden uzaklaşma isteği zaman zaman gözlenen bir durumdur. Özellikle çocuk sahibi olmayı arzu etmeyen veya kendini buna hazır hissetmeyen kadınlarda doğumdan sonra bu tablo ortaya çıkabilir. Kadın sürekli diğer insanlarda uzaklaşma isteği içersindedir. Zaman zaman ağlama krizleri vardır ve çocuğu emzirmeyi reddeder. Bu kadınların cinsel ilişkiden de kaçındıkları görülmektedir. Tedavinin mutlaka profesyonel bir kadro tarafından yönlendirilmesi gerekmektedir. Tedavide ilaç kullanımı gerekebilir. Bazı kadınlarda tablonun daha da ağırlaşabileceği ve intihar girişimine kadar dahi gidebileceği unutulmamalıdır. Tedavi de geç kalınmaması önerilmektedir.