1.Sperm testi nasıl yapılır, kimlere yapılır?

Çocuk sahibi olmak isteyenlerde ilk yapılacak araştırma erkekten elde edilecek spermin incelenmesidir. Bunun nedeni spermin kolay elde edilebilmesi, işlemin hızla sonuç vermesi ve ucuz bir test olmasıdır. Erkekten alınan sperm örneğinde sperm hücrelerinin sayısına, hareketine ve şekline bakılmaktadır. Değerlendirme mikroskop altında dünya sağlık örgütünün belirlediği standartlara uyularak yapılır. Sperm sayısının ml de 20 milyonun üzerinde olması gerekmektedir. Ayrıca spermlerin en az %30 unun hareketli ve yine %30 unun normal şekilli olmaları beklenir. Erkekte doğuştan sperm üretiminde bozukluk ya da spermi taşıyan kanallarda tıkanıklık olması durumunda sperm sayısı düşer. Erkekte varikosel varlığında spermde şekil bozukluğu olur bu da üreme kapasitesini düşürür.

Sperm hücreleri meni adı verilen bir sıvının içinde olarak dışarıya atılır. Meni oda sıcaklığında 20 dakika kadar katı olarak kalır ve sonra çözülür. Bu nedenle sperm incelemesi için en az 20-30 dakika beklenmeli ve sonra mikroskop altında incelenmelidir. Meninin böyle katılaşmasını ve sonra çözülmesini sağlayan prostat ve vesikula seminalis adı verilen bezlerden gelen sıvıdır. Dolayısıyla meni sadece testisler gelen sıvıdan oluşmaz, birçok yerden gelen sıvı sperm hücrelerine eşlik eder.
Vaginal ortam normalde asidiktir eğer spermler bu koruyucu sıvılar olmadan vagina içine girselerdi yaşamaları mümkün olmayacaktı. Koruyucu sıvılar sayesinde meni alkalen bir özellik kazanır ve vaginanın asidini normale çevirerek spermlerin yaşamasına uygun bir ortam oluşmasını sağlar.  

Düzenli ilişkiye rağmen 1 yıldır çocuk sahibi olamamış çiftlerde sperm analizi önerilmektedir. Daha önce çocuğu olsa bile 1 yıldan uzun süredir çocuğu olmayan erkeklerde de sperm analizi yapılmalıdır. Sperm sayısı sürekli değişkenlik gösterir. Sürekli sabit bir sayı göstermez. Yapılan bazı çalışmalarda çocuk sahibi olan erkeklerde bile bazı dönemlerde sperm sayısının çok düşük olabileceği gösterilmiştir. Bu nedenle sperm sayısı en az 2 kez tekrarlanmalıdır. Erkekte birkaç istisnai durum dışında ilaçla tedavinin sperm sayısı veya kalitesi üzerine etkisi çok düşüktür. Herhangi bir ilacın yararlı olduğunu belirtmeden önce mutlaka erkekte sperm sayısının haftalar-aylar içinde değişebileceği unutulmamalıdır. Zaman zaman senin normal yolla çocuğun olmaz denen erkeklerin bile sperm sayılarının normal denebilecek düzeylere çıktığını görebiliyoruz. Meninin kokusu ve rengide önem taşımaktadır.Kokulu  ya da rengi sarıya kaçan meni bir iltihaplanma belirtisi olabilir


2. Erkekler için çok zor mudur  sperm testi yaptırmak?

İnfertilite tedavisi gerçekten zahmetli ve psikoljik olarak sıkıntılı bir işlemdir. Genellikle erkeklerden özel olarak hazırlanmış bir oda da masturbasyonla sperm alıyıruz. Ancak zaten stres altında olan bir erkeğe bir kap vererek sperm vermesini istemenin ne kadar stresli olduğunu hekimler olarak bizde çok iyi biliyoruz. Bazı durumlarda steril sperm kapını eve veriyoruz ve evde vermesini istiyoruz. Bazen de steril bir prezervatif vererek ilişki sırasıonda toplanan meniyi getirmesini istiyoruz. Ancak piyasada normalde satılan prezervatiflerin bu işte kullanılamayacağını hatırlatmak isteriz. Bu prezervatiflerde yer alan bazı toksik maddelerin sperm üzerine olumsuz etkileri olacağından bu spermin incelenmesi uygun değildir.


3. Sperm testi yaptırırken erkekler neler talep ediyor?

Erkekler genellikle sakin, temiz bir oda arzu ediyorlar ayrıca işlemden sonra banyo yapmak istiyorlar. Uyarıyı sağlamak amacıyla film izlettirmek veya dergi vermek en sık kullanılan yöntemler.


4.Hiç spermi olmayan bir erkeğe baba olamayacağını söylemek çok zor mu?

Spermi hiç olmayan erkeklerde bunu ilk kez anlatmak zor. Bazı erkekler bunu erkekliklerinin de azalmış olduğu şeklinde yorumluyorlar. Ancak sperm sayısındaki azlık erkeklik hormonuyla ilgili değildir ve normal cinsel fonksiyonları etkilemez. Ancak günümüzde erkeklerin bunu daha kolay anladıklarını gözlemliyoruz.  


5.Sperm testi sonrası bir erkeğe baba olup olamayacağını söylemek mümkün mü?

Yukarda da anlatıldığı gibi sperm testi sonrası özelliklere bakarak bir erkeğin normal yolla baba olabileceğini söylemek mümküdür. Günümüzde menide hiç sperm çıkartmayan birçok erkekte baba olabilmektedir. Bu erkeklerde sperm testislerden iğneyle ya da ameliyatla bulunmakta ve mikroinjeksiyon işlemi uygulanmaktadır. Mikroinjeksiyon yönteminin 10 yıl kadar önce ülkemizde de kullanılmaya başlanmasıyla bu yolla binlerce erkek baba olabilmiştir.


6. Mutlaka hastane ortamında mı yapılması lazım. Erkek evde aldığı sperm mi hastanede test ettiremez mi?

Evde sperm kap içine verilebilir. Herhengi bir şeye bulaştırmadan 1 saat içinde sperm örneği laboratuara getirilmelidir


7. Sperm sayısını etkileyen faktörler nelerdir?

Kötü alışkanlıklar aşrırı sigara, alkol sperm sayısını olumsuz etkiler. Ayrıca özellikle işi gereği terstisleri çok ısınan erkeklerde (örneğin şöförlerde , saunada uzun süre kalanlarda) sperm olumsuz etkilenir. Ateşli hastalıklar ve ilaç kulanımı da spermi olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle sperm vermeye gidildiğinde mutlaka bunlar sorgulanmalıdır.


8.Sperm vermeye geldiği halde veremeyenler oluyormu?

Evet zaman zaman böyle olaylarla karşılaşıyoruz. Strese bağlı olarak sperm vermek için gelen ve ereksiyon olmayan erkeklerde ilaçlar kullanarak sertleşmeyi sağlamaya çalışıyoruz ya da evde vermesini istiyoruz. Bunlarla da başarılı olamazsak testislerden iğnyla sperm alıyoruz.